Cây thước tầm nhà gỗ là một trong những sáng kiến độc đáo của ông cha ta trong việc làm nhà gỗ. Thước tầm giống như một bản vẽ thu nhỏ của căn nhà được gác lên nóc. Khi gia chủ cần sửa chữa một cấu kiện nào đó trong căn nhà gỗ thì lấy thước tầm xuống để sửa theo thông tin đã ghi mà không cần phải tháo cấu kiện hỏng ra làm mẫu. Ngoài ra còn rất nhiều điều thú vị về cây thước tầm khiến cho nó trở thành cấu kiện không thể thiếu trong căn nhà gỗ. Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết này.
Cây thước tầm là gì
Cây thước tầm hay còn có một tên gọi khác là sào tre đây được coi là bản vẽ thu nhỏ của căn nhà gỗ cổ truyền. Loại tre được sử dụng làm cây thước tầm là cây trưởng thành có đường kính 5-6 cm. Tre sẽ được chẻ ra làm đôi, phần làm thước tầm sẽ được ngâm nước trong một khoảng thời gian dài để giữ cho thước có độ bền chắc, dẻo dai và không bị nứt vỡ.
Số lượng đốt tre sẽ được lựa chọn kỹ càng để đảo bảo khi đọc thịnh – suy – bĩ – thái thì đốt cuối cùng sẽ rơi vào chữ thịnh. Điều này có ý nghĩa tốt lành mang may mắn cho gia chủ và các thành viên trong gia đình làm ăn thịnh vượng, thuận lợi, phát đạt.
Vị trí đặt của cây thước tầm trong ngôi nhà gỗ cổ truyền
Thước tầm sẽ được gác dưới nóc trên hai vì kèo của ngôi nhà gỗ cổ truyền. Vị trí này trong căn nhà gỗ cổ truyền được coi là cao quý, long trọng, thiêng liêng và là nơi lưu trữ thước tầm tốt nhất. Cây thước tầm được đặt ở đây sẽ có có tuổi thọ lâu bền không bị nứt vỡ, mối mọt, mục nát.
Những thông tin ghi trên thước tầm
Được ví như bản vẽ thu nhỏ của căn nhà gỗ, trên cây tầm thước ghi những thông số kỹ thuật như: chiều dài, chiều rộng, kích thước xà, kẻ, bẩy,… Ngoài ra, gia chủ còn được ký tên lên cây tầm thước để đánh dấu là người đầu tiên dựng lên căn nhà gỗ.
Những thông tin ghi trên thước có ý nghĩa rất quan trọng đối với người thợ làm nhà. Thiếu những thống số thì bác thợ sẽ không có đủ thông tin để dựng lên một căn nhà gỗ cổ truyền. Thước ghi đầy đủ thông số sẽ được gọi là “thước đủ” còn thước thiếu một trong số những thông tin trên được gọi là “thước tắt”. Các thông tin ghi trên cây tầm thước đều được mã hóa rất ngắn gọn, súc tích, đầy đủ để cho những người làm nhà dễ dàng đọc được và làm theo.
Ngày nào thì gác thước tầm lên nóc?
Cây thước tầm sẽ được gác lên nóc vào ngày gia đình làm lễ hoàn thành hay còn gọi là tân gia. Vào ngày này, gia chủ làm mâm cúng báo cáo với thần linh, thổ địa, gia tiên về việc đã hoàn thành xong công trình nhà gỗ rồi đưa cây thước tầm lên vị trí dưới nóc nhà đặt trên 2 vì kèo để là nơi lưu trữ. Nghi lễ này còn được gọi là cài sào.
>Xem thêm: Xu hướng làm nhà gỗ cổ truyền trong thời đại hiện nay
Ý nghĩa của thước tầm
Cây thước tầm là một trong những cấu kiện quan trọng và có ý nghĩa rất lớn trong các công trình nhà gỗ. Đây được coi là bản vẽ thu nhỏ của căn nhà gỗ cổ truyền, giúp cho gia chủ sửa chữa, bảo trì các cấu kiện nhà gỗ một cách dễ dàng.
Khi một cấu kiện nhà gỗ bị hỏng thay vì phải lấy cấu kiện đó ra khỏi căn nhà gỗ để làm mẫu mang đi sửa chữa thì người thợ chỉ việc mang cây thước tầm xuống đối chiếu với những thông tin đã ghi trước thước mà làm ra cái mới. Không chỉ mang ý nghĩa là một bản vẽ thu nhỏ, thước tầm còn là tư liệu cho con cháu đời sau tìm hiểu về các thông tin của căn nhà.
Trong quan niệm của người Việt, cây thước tầm còn có ý nghĩa cầu mong cho gia đình làm ăn thịnh vượng, thuận hòa, nhiều tài lộc. Các đốt của cây thước cũng được tính toán kỹ càng để đảm bảo rơi vào cung mệnh đẹp phù hợp với gia chủ.
Mặc dù là một trong những cấu kiện quan trọng trong căn nhà gỗ tuy nhiên cây thước tầm nhà gỗ lại ít được nhiều người biết đến. Qua bài viết trên đây, mong một phần nào đó sẽ cung cấp cho quý vị những thông tin thú vị về cấu kiện này.
Giới thiệu địa chỉ uy tín chuyên thi công nhà gỗ truyền thống
- Nhà gỗ Phúc Lộc thừa hưởng tinh hoa nghề làm nhà gỗ truyền thống của làng nghề truyền thống xã Chàng Sơn, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
- Đến nay nhà gỗ Phúc Lộc đã thi công rất nhiều công trình nhà gỗ 3 gian, 5 gian, nhà thờ họ, từ đường và các công trình nhà gỗ theo lối cổ truyền Bắc Bộ trên nhiều tỉnh thành cả nước, mời quý vị và các bạn đi thăm quan nhà mẫu để biết nhiều hơn về sản phẩm chúng tôi
- Nhà gỗ Phúc Lộc với đội ngũ tư vấn nhiệt tình sẵn sàng mời bạn thăm quan xưởng và tìm hiểu nghề làm nhà gỗ cổ truyền Việt Nam.
- Nhằm giữ gìn kiến trúc văn hóa cổ truyền và tiếp nối sự nghiệp gia đình. Thạc sĩ, kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm đã thành lập Nhà gỗ Phúc Lộc để kế thừa, phát huy tạo ra những sản phẩm nhà gỗ cổ truyền dân gian có giá trị.
- Xưởng nhà gỗ Phúc Lộc nằm cách xa trung tâm Hà Nội về phía tây 25km, dưới chân núi chùa Tây Phương, Thạch Thất, Hà Nội, nơi đây nổi tiếng với làng nghề mộc lâu đời.
- Nhà gỗ Phúc Lộc có 5 xưởng, sản xuất theo tổ đội. Với các nghệ nhân và đội ngũ thợ có nhiều năm kinh nghiệm làm nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ.
- Nhà Gỗ Phúc Lộc luôn chú trọng chất lượng gỗ hàng đầu, để đảm công trình nhà gỗ có tuổi thọ cao.
- Quy trình lọc gỗ và xẻ gỗ của nhà gỗ Phúc Lộc hết sức khắt khe. Tất cả đều được giám sát chặt chẽ đảm bảo chất lượng của các sản phẩm nhà gỗ
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
Video về căn nhà gỗ 5 gian 2 buồng gói
>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền
>Tham khảo những công trình nhà gỗ cổ truyền