Hoa tiết hoa văn cổ Việt Nam trên cửa võng nhà kẻ truyền không chỉ thể hiện giá trị thẩm mỹ, mà là biểu tượng văn hóa sâu sắc, phản ánh quan niệm về nhân sinh và tâm linh. Khi tìm hiểu về những hoa văn này chúng ta hiểu rõ hơn về vẻ đẹp, nghệ thuật và giá trị văn hóa truyền thống của kiến trúc cổ.
Cửa võng là gì?
Hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam được chạm khắc tinh xảo trên cấu kiện cửa võng và được trưng bày tại không gian thờ cúng linh thiêng. Vậy cửa võng là gì? Cửa võng là bộ phận trong kiến trúc truyền thống thường thấy trong công trình đền, chùa hay nhà thờ họ, nhà từ đường và được treo trang trí trong gian thờ.
Về hình thức cửa võng có dạng khung gỗ được chạm khắc và treo ở phần trên của gian thờ, thường đặt dưới hoành phi. Cửa võng giống như tấm bình phong treo ngăn cách không gian thờ cúng và bên ngoài.
Cửa võng thường được làm từ gỗ tự nhiên, chạm khắc hoa văn tứ linh, tứ quý, hoa lá… Sau khi chạm khắc hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam, cửa võng được sơn son thếp vàng mang tới vẻ đẹp trang nghiêm và lộng lẫy.
Cửa võng không chỉ đánh dấu không gian linh thiêng, mà còn mang tính trang nghiêm, uy nghi, sang trọng cho gian thờ cúng. Ngoài ra cửa võng còn thể hiện ước vọng về may mắn và phúc lộc.
Xem thêm: Mẫu chòi nghỉ sân vườn đẹp cho khuôn viên nhà cổ truyền Bắc Bộ
Các hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam trên cửa võng
Xin mời quý vị cùng tìm hiểu về các hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam trên cửa võng dưới đây:
Hình rồng, phượng
Họa tiết rồng tượng trưng cho quyền uy, sức mạnh thiêng liêng, gắn với vương quyền và uy lực trời đất. Trong tín ngưỡng dân gian, rồng cũng là biểu tượng mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Rồng thường được đặt ở trung tâm hoặc hai bên cửa võng, uốn khúc theo khung gỗ tạo sự linh thiêng và trang trọng.
Họa tiết phượng biểu tượng của sự cao quý, thanh nhã, gắn với hoàng hậu và vẻ đẹp nữ tính. Mẫu hoa văn này thường được chạm khắc đối xứng cùng rồng thể hiện sự hài hòa âm dương hoặc đơn lẻ để tăng vẻ mềm mại cho cửa võng.
Hoa sen, cúc, mai
Hoa sen, cúc và mai cũng là những hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam được chạm khắc trên cửa võng. Trên cửa võng, hoa sen thường được chạm khắc ở dạng hoa nở, nụ sen, lá sen, kết hợp hài hoà. Cánh sen được tạo hình đối xứng, tròn đầy, mang tính trang trí và cân đối.
Hoa cúc trên cửa võng tượng trưng cho sức khỏe, tuổi thọ và vững bền. Hoa mai trên cửa võng thường có năm cánh tròn đều, cách điệu tinh gọn nhưng vẫn toát lên sự thanh nhã.
Hoa văn lá lật
Lá thường được tạo hình đối xứng hoặc xen kẽ nhau, đầu lá uốn cong. Nghệ nhân thường sử dụng kỹ thuật chạm lộng để lá lật có độ thoáng, tạo cảm giác bay bổng. Trong không gian thờ cúng hoa văn lá lật mang lại cảm giác thanh thoát, trang nghiêm nhưng cũng gần gũi.
Hoạ tiết hình học lồng ghép
Hoạ tiết hình học lồng ghép được nhiều gia chủ ưa chuộng và lựa chọn khi chạm khắc hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam trên cửa võng. Đây là mẫu hoa văn thể hiện sự hoà hợp giữa thiên nhiên và con người, biểu tượng cho sự bền vững, trường tồn, may mắn, cát tường.
Chữ Hán, Nôm cách điệu
Trên cửa võng chữ Hán, Nôm được chạm khắc, đục lộng hoặc thếp vàng, kết hợp với hoa văn rồng, phượng, hoa lá tạo tính trang nghiêm và thẩm mỹ. Chữ Hán, Nôm được đặt ở vị trí trung tâm cửa võng giữa bức hoặc trên đỉnh, biểu trưng cho tinh thần của gian thờ.
Chất liệu và kỹ thuật chạm khắc hoa văn cổ Việt Nam
Chạm khắc hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam cũng có sự khác biệt về chất liệu và kỹ thuật. Điều đó được thể hiện như sau:
Chất liệu: Hoa văn cổ Việt Nam được thể hiện trên nhiều loại chất liệu, tùy theo công trình và mục đích sử dụng. Phổ biến nhất là gỗ tự nhiên như: gỗ lim, gỗ gõ đỏ, gỗ mít… có độ bền cao, dễ chạm khắc, ít cong vênh, ít mối mọt. Sau khi chạm xong, bề mặt thường được sơn son thếp vàng đẹp sang trọng.
Kỹ thuật chạm khắc: Kỹ thuật chạm khắc hoa văn trên cửa võng được thực hiện tinh xảo, phản ánh sự tài hoa của nghệ nhân và trình độ thẩm mỹ của từng thời kỳ lịch sử. Những kỹ thuật đục chạm cửa võng gồm:
- Chạm nổi: Hoa văn nổi hẳn trên nền, tạo cảm giác ba chiều.
- Chạm lộng: nghệ nhân khoét thủng nền để hoa văn nổi tự do, thoáng đãng.
- Chạm chìm: Hoa văn khắc xuống dưới mặt phẳng.
- Chạm khắc kết hợp: Vừa chìm vừa nổi, tạo chiều sâu thường dùng cho những hoạ tiết phức tạp như long phượng.
- Sơn son thếp vàng: Sau khi chạm, bề mặt được phủ sơn đỏ, sau đó dát vàng để làm nổi bật hoa văn, tạo vẻ uy nghiêm cho không gian thờ cúng.
Hy vọng với những chia sẻ ở trên sẽ giúp quý gia chủ lựa chọn được những mẫu hoạ tiết hoa văn cổ Việt Nam phù hợp trên cửa võng phòng thờ. Nếu quý vị có nhu cầu thiết kế thi công nhà kẻ truyền, hãy liên hệ Nhà Gỗ Phúc Lộc theo số hotline 0973 812 666 để được giải đáp tận tình nhất.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Hạ Bằng, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ
>Tham khảo những công trình nhà gỗ đẹp